Een paar maanden geleden maakte de Japanse toptennisster Naomi Osaka bekend dat ze al geruime tijd worstelt met depressies. En Osaka is niet de enige topsporter die hiermee te maken krijgt; eerder was ook 23-voudig Olympisch kampioen Michael Phelps zeer openhartig over zijn depressies. Verder strijdt de weduwe van voetbalkeeper Robert Enke, die in 2009 zelfmoord pleegde, al jaren voor meer aandacht voor depressies. De kern van haar boodschap: depressie is een ziekte die iedereen kan treffen. Onlangs kreeg Enke onder meer bijval van de Britse prins William, die openlijk zijn steun uitsprak.

Verzuim door depressie kost € 1,8 miljard per jaar

Als arbodienst kunnen we de strijd om aandacht voor depressie alleen maar omarmen. Want het is enorm belangrijk dat het hardnekkige taboe op depressies nu eindelijk eens wordt doorbroken. Enkele cijfers van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport die dit onderstrepen:

• Jaarlijks krijgt 4,2% van de volwassen werkenden te maken met een depressieve stoornis.
• Depressie staat op plek 1 in de ranglijst van aandoeningen met de hoogste verzuimkosten.
• De kosten van verzuim door depressie worden geschat op ongeveer € 1,8 miljard op jaarbasis.

Bovenstaande feiten leiden tot een simpele conclusie: er is werk aan de winkel! Het is hoog tijd om met elkaar meer openheid te creëren over depressies. Want door het gesprek hierover te bevorderen, kan eerder worden ingegrepen en hiermee kan verzuim – en de torenhoge kosten hiervan – worden teruggedrongen.

Contact met de arbodienst

Wat kun je als leidinggevende nu concreet doen? Allereerst is het belangrijk dat je je realiseert dat depressie een ziekte is en dus niet iets wat je kunt verhelpen door elke dag een rondje te wandelen. Vermijd dus goedbedoelde opmerkingen als: ‘Joh, ga gewoon wat leuks doen!’ Neem ten opzichte van een depressieve medewerker de begripvolle houding aan die je ook bij iedere andere ziekte aanneemt. En adviseer de medewerker om – net als je bij andersoortige medische klachten zou doen – contact op te nemen met de arbodienst, zodat hij professionele hulp kan krijgen. Je kunt uiteraard ook zelf contact opnemen met de arbodienst als je behoefte hebt aan tips om goed met dergelijke situaties om te gaan.

Signalen van depressie

Verder kun je medewerkers actief aanmoedigen om over eventuele depressies te praten, bijvoorbeeld door dit onderwerp bespreekbaar te maken in nieuwsbrieven of door blogs als deze te delen: hiermee laat je immers zien dat je het onderwerp depressie serieus neemt. En probeer signalen van depressie te herkennen. Een belangrijk signaal kan zijn dat een medewerker vaak te laat komt, aangezien depressies vaak veroorzaken dat men moeite heeft om uit bed te komen. Een ander signaal is veelvuldig (kortdurend) verzuim.

Een eerste lichtpuntje

Vermoed je dat een medewerker kampt met depressieve klachten, schroom dan niet om het gesprek aan te gaan en oprechte vragen te stellen: ‘Gaat het wel goed met je?’ Toon warmte en betrokkenheid. Ontstaat er vervolgens een gesprek, probeer dan vooral te luisteren. En hoewel je wel kunt vragen wat de medewerker nodig heeft om aan het werk te kunnen blijven, moet je vooral niet proberen om het probleem zelf op te lossen, want dat doe je bij andere ziektes immers ook niet. Bovendien is depressie niet zomaar een ziekte, maar een sluipmoordenaar die jaarlijks veel te veel dodelijke slachtoffers maakt. Vraag de medewerker daarom of hij/zij al hulp heeft gezocht. Is dit niet het geval, verwijs hem/haar dan naar de arbodienst, ook als er nog geen sprake is van verzuim. Bij GOED kunnen we pijlsnel schakelen richting passende begeleiding, wat voor de betreffende medewerker vaak een eerste lichtpuntje is na een periode van diepe duisternis.